Al jaren werken zorgprofessionals in de ouderenzorg met de Care Dependency Scale (CDS) om de mate van zorgafhankelijkheid van een cliënt vast te stellen. Maar in een samenleving waarin we steeds meer kijken naar eigen regie, zelfredzaamheid en positieve gezondheid kan er ook op een andere manier gekeken worden naar de ouderenzorg. Onderzoeker Hetty Kazimier van het lectoraat Digitale Innovatie in Zorg & Welzijn op NHL Stenden Hogeschool ontwikkelt daarom de huidige CDS door naar een Care Independency Scale, die door ouderen en naasten zelf wordt ingevuld. Het uitgangspunt is dat zij zo lang mogelijk zelfstandig zijn en de zorg aansluit wanneer dat niet meer lukt. Op Nationale Ouderendag deelt Hetty 5 redenen om de zelfstandigheid van ouderen te benadrukken.
Dagelijks staat het nieuws in Nederland bol van de druk op de zorg. Tel daar het groeiend aantal ouderen bij op en de noodzaak voor een nieuwe kijk op onze ouderenzorg moge duidelijk zijn. "Ik vraag me vaak af hoe dat overkomt op de ouderen. Voelen zij zich over of te veel in deze discussies? Voor mij de aanleiding om vanuit het perspectief van ouderen naar onze zorg te kijken", vertelt Hetty.
De Care Independency Scale kan een steentje bijdragen in het anders kijken en anders ervaren van druk op zorg, verwacht Hetty. "Centraal daarin staat namelijk dat we het niet hebben over ouderen, maar samen met ouderen en hun naasten kijken naar mogelijkheden in het zo lang mogelijk zelfstandig zijn met behoud van waardigheid en trots. En als je dan hulp nodig hebt, dat je dan hulp krijgt die past bij wie je bent en wat jij belangrijk vindt. Dat levert naar verwachting 5 belangrijke voordelen op."
Waar in de bekende Care Dependency Scale de focus ligt op wat ouderen niet meer kunnen, legt Hetty in de Care Independency Scale de nadruk op wat ze nog wél kunnen. Hetty: “Groot verschil is dat ouderen en hun naasten deze vragenlijst zelf invullen en niet de zorgprofessional, zoals nu gebruikelijk is. Tijdens het invullen van de vragen ontdekken ouderen waar hun kracht en zelfregie ligt. Uit ons onderzoek blijkt dat deze positieve insteek ouderen enorm motiveert om die zelfstandigheid te behouden. Ze kijken niet langer naar hun kwetsbaarheid maar naar hun kracht.”
Om te zorgen dat ouderen de vragenlijst goed kunnen invullen, hebben studenten van de opleidingen Social Work en Verpleegkunde samen met thuiswonende ouderen de lijst zo aangepast dat de vragen en termen voor iedereen begrijpelijk zijn. Hetty: "De belangrijkste aanpassing is wel dat ouderen liever niet worden bevraagd op hun zorgafhankelijkheid maar op hun mate van zelfstandigheid. Daarnaast hebben we teksten ingekort en iconen toegevoegd om te ondersteunen. Termen als ‘vocht en voeding’ hebben we aangepast in ‘eten en drinken’ en ‘uitscheiding’ is voortaan ‘naar de wc gaan’. Daarmee sluit de vragenlijst meer aan bij ouderen en hun naasten en vullen ze de vragenlijst beter in. Daardoor krijgen ouderen veel meer kennis en inzicht in hun mate van (on)zelfstandigheid."
Het delen van deze kennis en zelf invullen zorgt er bovendien voor dat ouderen zelf tijdig kunnen anticiperen op dat wat komen gaat. "Wanneer je invult en ziet dat je mate van zelfstandigheid gestaag afneemt bij verschillende basisbehoeften zoals bijvoorbeeld het doen van de boodschappen, word je gedwongen om hierover na te denken", geeft Hetty als voorbeeld. "Wellicht heb je een maatje, buurvrouw, servicedienst of een rollator nodig om je boodschappen te blijven doen."
Het door ouderen zelf invullen en monitoren van de Care Independency Scale levert nog een voordeel op. "De wensen en persoonlijke behoeften van ouderen komen veel duidelijker naar voren", merkt Hetty. "Als oudere weet je zelf het beste wat je kunt, wilt, maar vooral ook wat je belangrijk vindt. Door dit duidelijk te benoemen, kan de zorg nog beter aansluiten op deze persoonlijke wensen en behoeften. Persoonsgerichte zorg in optima forma dus."
Last but not least: door het invullen van de Care Independency Scale ontstaat bij veel ouderen en hun naasten het besef dat goede ouderenzorg een gedeelde verantwoordelijkheid is. "Studenten van de opleiding Verpleegkunde testen de nieuwe vragenlijst op dit moment in de praktijk, waarbij ze ook letten op die verschuiving van verantwoordelijkheid. Door ouderen actief te betrekken bij hun zorgproces, ontstaat er meer verantwoordelijkheidsgevoel. Studenten zien dit ook bij naasten, die zich door de vragenlijst bewust worden van hun rol in het leven van hun ouders. Gezien de hoge werkdruk in de zorg is dit gevoel van een gedeelde verantwoordelijkheid misschien wel de grootste winst. Want één ding is zeker: we moeten het echt samen gaan doen in de toekomst."
Hetty Kazimier, onderzoeker Digitale Innovatie in Zorg & Welzijn, NHL Stenden Hogeschool. |
Dit artikel is afkomstig van NHL Stenden hogeschool.