Toekomstbestendige gezondheid en zorg van ouderen, dat is wat centraal stond tijden de Aletta Dive die dinsdag 11 juni plaatsvond. Een inspirerende dag vol interactie, met verschillende keynotes, breakoutsessies en een panelgesprek met ervaringsdeskundigen.
De dag werd afgetrapt met het bijzondere verhaal van zorgvernieuwer Teun Toebes. Teun behandelde, aan de hand van zijn documentaire waarvoor op verschillende gesloten afdelingen voor mensen met dementie woonde en op reis ging om ook te ervaren hoe in andere culturen met dementie omgegaan wordt, in zijn keynote ‘dementie als samenlevingsvraagstuk'. Zijn missie om de levenskwaliteit van mensen met dementie wereldwijd te verbeteren kwam in alles naar voren. “Een eye opener, vooral het pleidooi om autonomie te bevorderen" en “Wat een prachtige spiegel naar ons allen” waren enkele reacties uit het publiek.
Gedurende het programma werd vanuit verschillende invalshoeken gekeken naar de fasen van veerkracht, grenzen aan zelfredzaamheid en naar ziekte en behandeling. Herbert Rolden nam ons, aan de hand van de cijfers, mee naar de beproevingen tot 2040 met betrekking tot vergrijzing. Tijdens het panelgesprek bespraken Martin pragt, Teun Toebes, Anjo Geluk en Adiep Autar vraagstukken met betrekking tot diversiteit en de leefomgeving, onder begeleiding van Karine van 't Land.
Na de lunch werd uiteengegaan in zes verschillende breakoutsessies, de volgende thema's kwamen aan bod: ‘Mondgezondheid; een verwaarloosd gebied', ‘Verdrag voor rechten van ouderen', ‘Actief voorbereiden op later', ‘Valpreventie', ‘Herkenning en de omgang met dementie’ en ‘Meer ziekten, meer domeinen’. In deze breakoutsessie was FAITH research goed vertegenwoordigd, we lichten een aantal sessies daarom in het bijzonder toe.
Job van 't Veer, Adiep Autar & Anjo Geluk
“Praat vandaag over Morgen” is momenteel een landelijke campagne om mensen eerder het gesprek te laten voeren over ouder worden en wat dat zoal met zich meebrengt. Onderzoek maakt duidelijk dat de meeste mensen dit best lastig vinden en zich weinig bezighouden met hun toekomstige wensen rond gezondheid, zelfstandigheid, maar ook zorg. Waarom is dat? En wat is er vanuit de wetenschap al bekend om mensen hier meer toe te verleiden?
‘Men voelt zich soms enerzijds te jong om ‘al’ na te denken over later en anderzijds te oud om ‘nog’ na te denken over later. Mensen willen wel oud worden maar niet oud zijn. Het is ook lastig om je in ‘je toekomstige zelf’ in te leven’. En ‘We denken liever niet na over de minder leuke dingen in de toekomst’ waren enkele van de bevindingen.
Vaak is er een trigger nodig om je genoodzaakt te voelen na te denken over de voorbereiding op later. Zoals bijvoorbeeld transitiemomenten, reflectiemomenten en zorgmomenten. Ook kan het heel goed werken om het gesprek over later aan de hand van een gesprekstool te voeren. Om deze reden gingen de aanwezigen met een persona aan de slag met als doel het vinden van de triggermomenten, nadenken over welke te bespreken onderwerpen, een geschikte tijd en plaats voor het gesprek en aan de hand van welke content en tools effectief gewerkt kan worden.
En niet zonder resultaat, zo werd teruggeven dat deze oefening aanleiding was voor sommige aanwezigen om ook met eigen ouders het gesprek over later aan te gaan. De wens autonoom te blijven kan een goede ingang zijn voor het gesrek.
Hans Drenth
Valincidenten bij thuiswonende ouderen: het is de epidemie waar je niemand over hoort. Het aantal valincidenten thuis neemt echter nog steeds toe en heeft een grote impact op de zelfredzaamheid van thuiswonende ouderen. Wat zijn effectieve interventies om (de gevolgen van) valincidenten te beperken?
Eenderde van de 65-plussers valt 1 x per jaar, de helft hiervan valt vaker. Mensen met dementie vallen zelfs twee keer zo veel. 1,1 miljoen 65-plussers heeft een verhoogd valrisico. Het in kaart brengen van valrisico's is een eerste stap in de screening van wie wel of niet in aanmerking komt voor een beweeginterventie, de meest effectieve vorm van valpreventie. Bij ouderen neemt in de loop der tijd spiermassa flink af, daarentegen neemt de vetmassa toe. Door de snellere afbraak dan aanmaak van spieren neemt de spierkracht af en gaat het fysiek functioneren achteruit, dit heeft sarcopenie. Hier is gelukkig wat aan te doen, door voldoende eiwitten in te nemen en aan (kracht) training te doen is het mogelijk het fysiek functioneren te verbeteren en klachtend te verminderen.
Annette Plantinga, Fleur Visser, Tineke van Lingen, Tineke Runia
Dementie is een ziekte met grote impact op de kwaliteit van leven voor zowel de persoon die het treft als voor zijn of haar naasten. Met de toenemende vergrijzing wordt het belangrijker dan ooit om bewust te zijn van dementie. Daarom is het van cruciaal belang dat we dementie herkennen en ook weten hoe we er mee om moeten gaan.
Door het gesprek te voeren over ‘het herkennen van cognitieve stoornissen (dementie)’ en over ‘goed omgaan met mensen met dementie’ kwamen deelnemers van deze sessie tot mooie inzichten. Zowel onderzoekers als mantelzorgers en ervaringsdeskundigen namen deel aan de gesprekken.
Een aantal conclusies/reflecties van de deelnemers:
“Breng in beeld wat ertoe doet voor de ander"
“Laat de mens mens zijn, help mij om het zelf te blijven doen en kijk naar de mogelijkheden. Wat kan nog wel?"
“Waardevol om te zien dat de groep belangstellenden zo divers was".
