“Nooit over ons, zonder ons” een quote van Anjo Geluk die de kern van deze Meet Up prachtig verwoord. Op woensdag 6 maart stond het thema co-creatie centraal tijdens de FAITH research Meet Up.
Aly Waninge (lector Participatie en Gezondheid bij mensen met een verstandelijke en visuele beperking Hanzehogeschool) trapte de Meet Up af, door, aan de hand van voorbeelden uit lopende projecten, het belang van samenwerking tussen cliënten, mantelzorgers en zorgverleners te benadrukken. Zo werd het LEEV project, waarin verschillende onderwijs-, onderzoeks- en kennisinstellingen en zorgorganisaties aan een gepersonaliseerde integrale leefstijlinterventie voor mensen met een verstandelijke beperking werken, niet alleen door Aly zelf maar ook door Melissa Feijen (ervaringsdeskundige LVB, Cosis) en Rianne Steenbergen (onderzoekscoördinator en senior adviseur Kennis Kwaliteit en Onderzoek, Cosis) toegelicht.
Een gezonde leefstijl is actueel en voor iedereen van belang. Bij mensen met een verstandelijke beperking is vaak sprake van gezondheidsrisico’s, deels gerelateerd aan de verstandelijke beperking en ook deels als gevolg van een minder gezonde leefstijl. En dat terwijl is aangetoond dat mensen met een beperking vaak geen gezonde leefstijl hebben en zo niet optimaal profiteren van de voordelen die een gezonde leefstijl heeft. Zo is aangetoond dat maar 9% van de mensen met een beperking wereldwijd voldoet aan de beweegrichtlijnen en er is vaak geen optimale voedingsinname. Dit geeft gevolgen voor hun fitheid. Mensen met een beperking vinden gezond leven belangrijk maar hebben daarbij ondersteuning nodig van hun omgeving.
Het doel van LEEV! Is dan ook het ontwerpen van een effectieve gepersonaliseerde integrale leefstijlondersteuning. Dit gebeurt in samenwerking met mensen met een verstandelijke beperking, hun naasten, allerhande professionals en andere onderzoekers. Melissa Feijen is als ervaringsdeskundige LVB betrokken geweest bij de verschillende stappen die het LEEV! Project heeft doorlopen en brengt, door het geven van gastlessen, haar ervaringskennis in het onderwijs. Het is van belang studenten op een laagdrempelige manier kennis te laten maken met ‘de doelgroep’. Een van de opgeleverde producten vanuit het lectoraat van Aly is dan ook een kennisclip die in het onderwijs gebruikt kan worden. Ook wordt vanuit het lectoraat hard gewerkt de opgedane een plek te geven in de opleidingen van professionals die werkzaam zijn met mensen met EMB (kinderen en volwassenen met een zeer ernstige verstandelijke en meervoudige beperking). Zodat professionals beter toegerust zijn om optimale ondersteuning te geven aan mensen met EMB en hun naasten.
Melissa en Rianne deelden tot slot hun ervaringen met betrekking tot co-creatie en het laten horen van je stem en gaven onder andere antwoord op de vraag ‘Welke tip heb je voor mensen die in co-creatie onderzoek en onderwijs vorm willen geven?’ Melissa: ‘blijf het proberen, blijf het doel dat je voor ogen hebt in het oog houden ookal kost het tijd. Rianne haakt daar op aan: ‘We denken dat iets snel georganiseerd is. Het is complex om onderzoek uit te voeren in de praktijk met alle betrokken. Dit is intensief om te organiseren, maar je moet het echt blijven herhalen'.
Wanneer het om de doelgroep gaat, waarmee bereik je dan het beste resultaat? Sluit je als zorgprofessional/onderzoeker aan bij wat volgens de cliënt nodig is in plaats van wat je zelf voor de cliënt nodig acht? Waar liggen kansen voor groei of verandering en hoe zorg je gezamenlijk voor een effectieve samenwerking? Geke Dijkstra (associate lector bij het Talmalectoraat NHL Stenden) ging erover in gesprek met Anjo Geluk (voorzitter Denktank 60+ Noord).
De eerste vraag van Geke aan Anjo luidde ‘Hoe betrek je eigenlijk mensen bij je traject?’. ‘Allereerst moet je het belang van mensen betrekken vaststellen. Wanneer je mensen betrekt is een plus een ineens drie in plaats van twee. Er wordt veel bedacht en onderzocht, kennis & ervaring van de doelgroep voegt hieraan toe.’ antwoorde Anjo hierop.
Vervolgens werd het thema gelijkheid besproken, wanneer je als doelgroep betrokken wordt bij onderzoek bijvoorbeeld. ‘Gelijkheid moet je zelf scheppen’ werd gezegd. Anjo geeft aan zowel gevraagd als ongevraagd adviezen te delen. ‘Co-creatie zou gelijk moeten staan aan gelijkwaardigheid, maar dan moet je wel vanaf het begin meedoen. Wat dan ‘het begin’ is verschilt per situatie. De ene keer denk je al mee in het formuleren van een onderzoeksvraag en een andere keer is de de start van de uitvoering van een onderzoek dag één. Zolang je maar niet pas halverwege wordt aangehaakt.’
Maar hoe zorg je dan dat je de doelgroepen betrekt die je wilt betrekken? De meest kwetsbare doelgroepen laten zich soms het minste horen, hoe neem je hen toch mee? ‘Het is erg arbeidsintensief, maar om deze mensen te bereiken zul je echt de wijken en buurten in moeten’, sluit Anjo het gesprek af.
We sloten de Meet Up af met een breakout sessie waarbij de deelnemers in groepen uiteen gingen om onder andere onderstaande vragen met elkaar te bespreken:
Definieer wat co-creatie volgens jou is en hoe het werkt. Hoe kun je co-creatie vormgeven in het werken met kwetsbare mensen en wat werkt dan vooral wel of juist niet? Welke ervaringen en inzichten heb je tijdens de Meet up opgedaan en wat kan jij morgen al anders doen?
Dit leverde een aantal mooie quotes op, onderstaand een greep uit de takeaways van deze dag:
“Co-creatie, dat doen we samen”
“Interventies die effectief worden gevonden in onderzoek blijken in de praktijk soms niet toepasbaar”
“Co-creatie vraagt om het loslaten van het roer”
“Co-creatie vraagt om het aangaan van een relatie met de doelgroep, het vraagt om een andere manier van onderzoek (mogen) doen. Je loopt tegen de eisen van het onderzoek aan.”
Dank aan alle aanwezigen, we zien iedereen graag bij onze volgende Meet Up op dinsdag 28 mei!
