Vaste prik in mijn ochtendkrant: op maandag het interview met een honderdjarige, op dinsdag het portret van een kind in haar of zijn slaapkamer.
Honderdjarigen geven een inkijkje in hun leven dat al een eeuw duurt. Honderd jaar! Ze vertellen hoe ze daar met vallen en opstaan, maar bijna altijd bewonderenswaardig moedig en blijmoedig, doorheen gekomen zijn. Nog steeds actief - fysiek en/of mentaal - met levenslessen voor ons. Tussen de regels door. Als ik me een voorstelling probeer te maken van wat ze – er zijn natuurlijk grote individuele verschillen – hebben meegemaakt, kom ik van alles tegen, maar verbaas ik me ook over hun veerkracht, hun vermogen om zich aan te passen aan beperkingen. Aan ontberingen: armoede, oorlogen, gescheiden worden van hun gezin of al heel jong teveel verantwoordelijkheid moeten dragen. Eerst omdat ze niet mochten leren of werken, veel later omdat ouder worden ook met gebreken kwam en met verlies en er op hun honderdste nog maar weinig is overgebleven. Ook generatiegenoten zijn er nauwelijks nog. Ze zijn overal de oudste. Soms zijn ze zelf verwonderd, omdat zo oud worden min of meer ‘vanzelf’ is gegaan. Blij, dankbaar of ook eigenlijk wel klaar met het leven.
Kinderen kijken vooral vooruit. Alles kan! Ze krijgen altijd de vraag waar ze zichzelf zien over 10 jaar. En dan volgen er de meest onwaarschijnlijke ideeën, dromen en plannen. Levita van 9 en Melle van 7 weten het al.
Levita wil later bejaard worden. En een laptop is haar grootste wens, ze is nu al handiger dan mama. Melle van 7 heeft al een heleboel medailles. Ze zijn het belangrijkste bezit uit zijn kamer. Maar het allerbelangrijkste is zijn knuffelkonijn, waarmee hij in slaap valt, omdat hij daar rustig van wordt. Melle wil uitvinder worden en hij weet al wat hij wil gaan uitvinden: een afstandsbediening die mensen jonger kan maken: met een druk op de knop maak je iemand een jaar jonger. En als je twintig keer op de knop drukt, twintig jaar. Als dat zou kunnen…! Maar misschien houdt hij de uitvinding wel alleen voor zichzelf.
Eigenlijk kan het al, jonger worden zonder druk op een knop: we zeggen immers dat dertig het nieuwe vijftig is en zestig het nieuwe tachtig… Troost?
Het zal wel… Gewoon zijn wie je bent en even stilstaan bij waar je gekomen bent op je 100e, je 80e of 50e. En neem dan je eigen geleerde lessen mee naar de toekomst en combineer ze met de dromen van Levita of Melle, van je eigen kleinkinderen misschien. Een combinatie van oud en jong. Bedachtzame, dappere stappen van honderdjarigen, maar zeker ook mooie dromen en ideetjes. En een lekker zacht knuffelkonijn kan er ook altijd bij.
Wat wil je later worden? Bejaard!? Waarom eigenlijk geen bejaarde uitvinder, die blijft dromen van morgen en later en met die dromen aan de slag gaat? Met of zonder knuffelkonijn.
Een blog van Anjo Geluk-Bleumink, voorzitter van de Denktank 60+ Noord, een (netwerk)organisatie die uitsluitend met vrijwilligers werkt. Oktober 2023.
