De Trap des Levens

Ze zien er gedateerd uit, de mensen die te zien zijn op de diverse Trappen des Levens die in omloop zijn. In ouderwetse pakken en lange rokken. De platen zijn meestal eeuwenoud. Er bestaan ook moderne versies, maar de inhoud is altijd hetzelfde. Er zijn trappen over de levensloop van mannen, vrouwen en gemengde. Ze beginnen links onderaan, gewoon bij het begin, de geboorte, en gaan via de kindertijd, de jeugd, de volwassen periode naar het hoogtepunt: meestal een getrouwd stel met kinderen. Daarna begint de neergaande lijn. Er komt algauw een stok bij kijken en de mannen en vrouwen lopen steeds krommer, totdat ze er rechts onderaan de trap bij neervallen en het afgelopen is. De Engel des Doods komt ze halen. Wat ook opvalt: het rechterdeel van de afbeelding is donker, somber van kleur. In alles is de neergang te zien. Het is afgelopen, de doodskist staat al klaar.

Toen ik als beginneling op het seniorenpad gesprekken had met deskundigen op het gebied van zorg, kreeg ik te horen dat ouder worden geen pretje zou worden: aftakeling, verval, steeds minder kunnen…  Kortom: kommer en kwel. Wat ze zeiden leek op de Trap des Levens, maar dan in woorden. Wat te doen met deze waarschuwing? Ik zocht juist naar uitdaging, pluspunten in plaats van een afstreeplijstje dat steeds korter werd.

Het was even zoeken, maar toch waren de plussen niet moeilijk te vinden. Het waren andere punten dan de geijkte, zoals klaar zijn met werken en opvoeden, altijd vakantie hebben en zo vaak uitslapen als je wilt. Wat dan zoal? Het cadeau van een nieuwe levensfase en die op je eigen manier kunnen invullen, samen met anderen, leren omgaan met wat niet meer kan, andere weggetjes vinden, een nieuwe routine. Inventief en creatief! En geleerd hebben dat gezondheid meer is dan fysiek sterk zijn.

Verder heb ik het vreselijke woord ‘nog’ uit mijn woordenboek geschrapt. Het is in combinatie met ouderen een treurig woord, in tegenstelling tot het verwachtingsvolle  ‘al’ dat bij kinderen wordt gebruikt. ‘Kun je al fietsen? Goh, wat knap van je!’ Aan mij wordt gevraagd: ‘Fiets je nog?’ ‘Nee, dat lukt niet,’ zeg ik dan, ‘maar ik weet wel heel goed hoe ik van A naar B kan komen.’ Vitaliteit zit ook in je hoofd.

De antieke Trap des Levens zit, zonder dat we ons ervan bewust zijn, veel te vaak in ons eigen hoofd. De neergaande lijn speelt ons parten. En niet alleen ons ouderen. Het afstreeplijstje bestaat natuurlijk wel, maar is niet meer dan de halve waarheid, omdat we niet noteren wat erbij gekomen is op het lijstje. En daar te weinig naar handelen. De verworvenheden – schatten, parels –  niet vaak genoeg in onze etalage zetten en in de aanbieding doen. Gewoon meedoen met andere generaties, ertoe doen. Zonder nog! En die trap is nu echt wel eens versleten.

Kom maar eens kijken wat ik allemaal al kan!

Een blog van Anjo Geluk-Bleumink, voorzitter van de Denktank 60+ Noord, een (netwerk)organisatie die uitsluitend met vrijwilligers werkt.   Juni  2022